Chaabi – blues biednych z marokańskiej kasby
Muzyka chaabi znana jest nie tylko w Maroku, ale także w Algierii. Najczęściej można ją usłyszeć na weselach i lokalnych festiwalach. Zwykle towarzyszy jej orientalny taniec łączący w sobie tupanie stóp oraz charakterystyczne wymachiwanie włosami.
Termin chaabi znaczy z arabskiego „popularny” i odnosi się do powszechności tej muzyki. Chaabi pojawiło się już w XIX w. jako skandaliczna muzyka. Jej wielbiciele musieli gromadzić się w specjalnych miejscach aby jej słuchać przy akompaniamencie fajki i herbaty. Chaabi powstała jako opozycja do muzyki klasycznej czyli arabsko-andaluzyjskiej, która była przypisywana ludziom bogatym. Chaabi miała być zaś z założenia muzyką dla każdego człowieka. Dopiero w latach 50’XXw. chaabi zyskało sobie szacunek i stało się muzyką chętnie graną na uroczystościach świeckich i religijnych. Ponieważ wywodzi się z kasby, z muzyki dla biednych, zwane jest powszechnie ‚bluesem kasby’.
Oprócz klasycznych instrumentów arabskich, wykorzystała ona również te charakterystyczne dla zachodniej muzyki klasycznej. Oud zastąpiono rodzajem mandoliny, wprowadzono cymbały, bandżo, często pobrzmiewało też pianino. Teksty często pochodziły z poezji klasycznej, ale śpiewano też o codzienności, o miłości i cierpieniu. Niektórzy wydzielają dwa rodzaje chaabi:
– miejski (Sahli) – jest połączeniem tradycyjnego chaabi z muzyką andaluzyjską. Coraz większą popularność zdobywa także chaabi miejskie w stylu Ghiwane. Wywodzi się ono z kultury Karyan z okolic Casablanki. Można powiedzieć, że jest to muzyka młodych, powstała w okresie postkolonialnym. Nie ma ona jednak charakteru muzyki slumsów, tak jak hip-hop.
– wiejski (Haita) – wywodzi się z muzyki Beduinów. Haita różni się w poszczególnych regionach Maroka. Dawniej kobiety wykonujące chaabi haita nazywane były cheikhates. Były one swego rodzaju marokańskimi gejszami.
Za sprawą coveru jednej z piosenek Najat Aâtabou, wykonanego przez Chemical Brothers, muzyka ta zyskała popularność pośród szerokiej międzynarodowej publiczności. Najbardziej znane grupy reprezentujące ten rodzaj muzyki to: Jil Jilala, Larsad, Nass El Ghiwane i Lemchaheb. Chaâbi ma jeszcze wielu innych reprezentantów, m.in.: Haj Bouzoubaa, Khalid Bennan, Jedwane, Abdellah Daoudi, Mohammed Merrakchi czy Orchestre Faisal. Muzyka chaabi bardzo często wykorzystywana jest do tworzenia ścieżek dźwiękowych produkcji filmowych o Maroku np. „Bye Bye Suerte „, „Le Bal des Génies”, „Les Fils de Bilal ” czy „Gnaoua dans le Bocage”.
Tagi: Algieria, chaabi, Maroko, muzyka
