Kukiery w Bułgarii (Fot. PS z Youtube.com; przesłane przez mitkoo73 dnia 12.01.2011)

Zoomorficzne maszkarony i antropomorficzne maski w kulturze Europy

W Europie maski pojawiają się w obrzędowości ludowej przeważnie w związku ze świętami kalendarzowymi. Mają one tu postać maskarad, których uczestnicy odgrywają postacie ludzkie, boskie i zwierzęce (u Słowian np. maszkary, turoń itd.). Mimo istotnych motywów obrzędowych, maskarady te miały charakter komiczny. Stąd wywodzą się prawdopodobnie maski karnawałowe, rozpowszechnione w

Maska Agamemnona (Fot. Becky Tappin / Flickr)

Śmierć ukrywa swoją twarz. Maski kremacyjne i pogrzebowe

Istotnym symbolem towarzyszącym kulturze człowieka są wytwarzane przez niego maski rytualne. Choć współcześnie ich zastosowanie jest bardzo zróżnicowane, ich początkowe użycie było nierozerwalnie związane ze śmiercią. Wskazuje na to chociażby samo etymologicznie znaczenie terminu „maska”. Wywodzi się ono od słowa – „sieć” (masche, czyli oczko, w starowysokoniemieckim masca), w którą

Maski japońskiego teatru noh (Fot. sigusr0/Flickr)

Maski duchów, zjaw i ludzi w japońskim teatrze nõ

Początków słynnego japońskiego teatru nõ należy szukać w obrzędzie kamigakari. Odprawiano go na pamiątkę zdarzenia, gdy bogini Ama-no Uzume-no Mikato tańczyła przed jaskinią (transpozycja podziemia) chcąc, by na słoneczny świat powróciła bogini Ama-no Iwato. Największe znaczenie w tym obrzędzie ma fakt „uosobienia”. Według japońskich wierzeń, bóstwo kami nie posiada własnego

Maska afrykańska (Fot. craig Cloutier/Flickr)

Maski Czarnej Afryki. Rola bractw religijnych i tajnych związków w tańcach masek

W kulcie religijnym Afryki wyjątkową rolę odgrywały bractwa i tajne związki, z których pewne istnieją do dzisiaj. Są to grupy i stowarzyszenia o ograniczonym członkostwie i zawoalowanej działalności. Dostęp do nich poprzedza i utrudnia złożona inicjacja. Wiele tajnych związków sprawowało wymiar sprawiedliwości, dostarczało sił policyjnych, wykonywało wyroki na skazańcach bądź

Maski Indian Ameryki Północnej (Fot. F B / Flickr)

Maski Indian Ameryki Północnej

Maski u Indian stanowiły osobną grupę przedmiotów magicznych. Traktowane były przez niektóre plemiona indiańskie jak akcesoria wyobrażające obecność jakiegoś mitycznego zwierzęcia lub nadnaturalnej istoty. Najmniej skomplikowane maski wyrabiano po prostu ze skóry zdartej z głowy bizona, jelenia, łosia i podobnych im zwierząt. Te realistyczne maski nie przedstawiały już konkretnego zwierzęcia,

Maska mongolska (Fot. Artisphere / Flickr)

Lamajskie maski taneczne w Mongolii

Mongolskie święta religijne zawsze były związane z rytualnymi obrzędami maskowymi. Już od XVI wieku szamanizm miesza się tu z buddyzmem. Stosunkowo późno, bo zaledwie ponad 150 lat temu, mongolscy lamowie wprowadzili do swoich świątyń i klasztorów uroczyste nabożeństwa rytualne, odprawiane raz w roku. Ich główną, ale nie zasadniczą część, stanowi

Maski afrykańskie (Fot. J P/Flickr)

Maski Czarnej Afryki. Zasady noszenia masek

Sens tradycyjnych afrykańskich masek staje się zrozumiały jedynie w kontekście afrykańskich wierzeń kosmologicznych. Sztuka – główne narzędzie porządku, spójności i ciągłości społecznej – stanowi integralną część tego systemu. Mimo dużego zróżnicowania kulturowego można wskazać szereg cech charakterystycznych dla większości afrykańskich cywilizacji i religii np. pojęcie zasadniczej siły witalnej – istoty

Maski, Oceania (Fot. Taro Taylor)

Maski sił rządzących przyrodą w Oceanii

W Oceanii, maski noszono zazwyczaj w połączeniu z bogatymi ozdobami głowy i całego ciała. Ich wyrobem zajmowali się specjaliści, a po użyciu były one starannie przechowywane przez zaufaną osobę. Barwy i zdobnictwo masek mają tu znaczenie symboliczne. Nauka ich właściwego rozumienia jest ważnym elementem obrzędów inicjacyjnych. Głównym powodem religijnego zastosowania