MULTI CULTI CLUB

Zaliczam się do „Pokolenia Lampy”. Dla mnie dżinn to wesoły duch z lampy Alladyna, który spełnia życzenia. Nigdy nie przyszło mi do głowy, że dżinny istnieją naprawdę! Ale może lepiej ich nie spotykać… Nigdy nie wiadomo w jakiej „formie” będą.

Dżinny to o wiele bardziej złożone i skomplikowane istoty, niż te przedstawione w bajce. Utożsamiano je z wrogimi człowiekowi siłami natury. Stanowią trzecią kategorię rozumnych istot stworzonych przez Boga (obok aniołów i ludzi). Dzielą się na dobre i złe. Dobre służą Bogu i pomagają ludziom (w szczególności prorokom), zaś złe (ifrity, sile i ghule) szkodzą. Czasem do złych dżinnów zalicza się szatana (szejtana). Podobnie jak ludzie, dżinny dzielą się na plemiona i rody.

Kim są i jak powstały dżinny?

Słowo to pochodzi od arabskiego czasownika dżanna, co znaczy „chować się, ukrywać się”. Dżinny to demony i duchy, które powstałe z czystego ognia bez dymu („bez dymu” według niektórych badaczy Koranu należy rozumieć jako „koniec płomienia”).

Zaprawdę stworzyliśmy człowieka z zaschniętej gliny z czarnego gładkiego błota. I stworzyliśmy wcześniej Dżinny z bezdymnego płomienia ognia. [Koran 15:26-27]

Tak więc dżiny powstały z ognia, człowiek z gliny, a anioły ze światła. Zostały stworzone na ziemi, jeszcze przed człowiekiem.

Kto i jak może zobaczyć dżinny?

Zwykle są niewidzialne, potrafią jednak w odczuwalny przez ludzi sposób wpływać na otoczenie, posiadają nadnaturalną moc i mogą przyjmować dowolną postać (człowieka, zwierzęcia lub potwora). Muzułmanie uważają na przykład czarnego psa za diabła psów i dżinny często ukazują się właśnie w takiej postaci. Równie często zmieniają się w czarnego kota. Kiedy dżinn przybiera ludzką lub zwierzęcą formę, musi być posłuszny tym samym prawom fizycznym, co istota, w którą się zmienił. W cielesnej postaci można go np. zabić czy zranić. Z tego powodu dżinny niechętnie i tylko na krótki czas przyjmują postać człowieka czy zwierzęcia. Wolą być niewidzialne i straszyć ludzi. Chociaż niektóre zwierzęta, takie jak osioł, potrafią je widzieć. Człowiek natomiast może zobaczyć dżina tylko wtedy, kiedy ten przyjmie jakąś postać, na przykład człowieka, zwierzęcia lub potwora. Uczeni różnie tłumaczyli powód tego, że ludzie nie widzą dżinów. Niektórzy wyjaśniali to faktem, że Allah stworzył oczy ludzi tak, aby nie mogli widzieć dżinnów. Inni twierdzą, że ciała dżinnów są bardzo cienkie i dlatego są dla nas niewidoczne.

Kto spojrzy w oczy dżinna, zajrzy w głąb własnej duszy – mówi marokańskie przysłowie.

Dżinny często wzbudzają strach, jednak one także boją się ludzi. Co więcej, dżinny są bardziej strachliwe z natury, jednak posiadają zdolność wyczuwania ludzkich emocji, takich jak gniew czy smutek. Wykorzystują tę zdolność do skuteczniejszego straszenia napotkanych osób. Są jak złe psy, jeśli wyczują, że ktoś się boi – zaatakują. Jednak świat ludzi i świat dżinnów są w pewien sposób rozdzielone. Zwykle potrzeba kogoś, kto praktykuje czarną magię, aby dżinn mógł przeniknąć do ludzkiego wymiaru.

Gdzie mieszkają i jak się odżywiają dżinny?

Wesoły dżinn z lampy Alladyna, który spełnia życzenia nie do końca jest fikcją. Zgodnie z ludowymi legendami, człowiek przy pomocy zaklęć może sobie w pewnych sytuacjach dżinna podporządkować (np. zmusić do spełnienia trzech życzeń), a także uwięzić w lampie lub butelce („Księga tysiąca i jednej nocy”). Często pełniły w opowieściach funkcję strażników skarbów, byli mieszkańcami ruin, miejsc ponurych i opuszczonych.

Dżinny nie lubią towarzystwa ludzi. Jako swoje lokum wybierają niezamieszkane tereny, nieprzyjazne pustynie i odległe równiny. Pewne duchy trzymają się blisko cmentarzy i ruin. Ale niektóre z nich egzystują pomiędzy ludźmi. Za mieszkanie wybrały sobie brudne miejsca, takie jak śmietniki. Ponoć żywią się tam resztkami jedzenia wyrzucanymi przez ludzi. Wiadomo bowiem, że dżinny piją i jedzą, nie wiemy jednak, czy ich odżywianie odbywa się poprzez żucie i połykanie czy poprzez wdychanie. Uczeni częściej opowiadają się za wdychaniem, gdyż uważają, że dżinny są bezcielesne, gdyż ich nie widzimy.

Płeć, życie rodzinne i wierzenia dżinnów

Dżinny posiadają płeć, są dżinny – kobiety i dżinny – mężczyźni. Według Koranu, mogą także ze sobą utrzymywać stosunki i posiadać potomstwo. Tak jak ludzie, dżinny posiadają wolną wolę i muszą przyjąć odpowiedzialność za swoje czyny. One także staną przed Allahem w dniu sądu ostatecznego. Ze względu jednak na swoją zupełnie odmienną naturę, mają także inne obowiązki. Co ciekawe, dżinny nie tylko posiadają pewne wierzenia religijne, ale mogą być różnego wyznania! Mogą wyznawać chrześcijaństwo, judaizm, islam, a nawet być ateistami. Ze względu na wiarę dzielą się na dwie grupy: muzułmanie (wierzący) i „kuffar” (niewierzący).

Iblis – Szara Eminencja na czele armii dżinnów

Niewierzące i oporne Allahowi dżinny nazywa się także szatanami. Na czele ich stoi Iblis. Dawny anioł (niektórzy mówią, że dżinn), jeden z najbardziej lubianych przez Boga, który odmówił pokłonu Adamowi. Iblis powiedział:

Jestem lepszy od niego. Stworzyłeś mnie z ognia, a jego z gliny. [Koran 7:12/11].

Za to został zrzucony z nieba i skazany na męki w piekle. Ale do dnia Sądu Ostatecznego będzie, jak przyrzekł, przeszkadzać Allahowi i zwodzić ludzi (szczególnie proroków). Zgodnie z legendami Iblis mieszka na ziemi i przewodniczy złym duchom, szatanom i dżinom, których sam może stwarzać. Żyje na cmentarzach, w łaźniach, na targach, pije wino, lubi śpiew, tańce i wiersze. Jednym z jego ulubionych zajęć jest nakłanianie ludzi do zapominania o modlitwie i dobrych uczynkach. Czasami Iblis nawet kradnie z zakatu. Jedynie w czasie Ramadanu diabelska moc Iblisa i innych dżinnów zanika. W tradycji muzułmańskiej czasem nazywany jest Szatanem. Imię Iblis wykorzystuje się najczęściej w przypadku, gdy opisuje się jego stosunki z Bogiem, natomiast imię Szatan jest używane, kiedy się mówi o diable i ludziach.

Dobre i złe dżiny

Dżiny mogą być dobre i złe. Jedne pomagają ludziom, inne starają się sprowadzić człowieka na złą drogę. Ale najczęściej dżinnom przypisuje się wszelkie wydarzenia niezwykłe i zgubne, jak epidemie, choroby, impotencję u mężczyzn, bezpłodność u kobiet, obłęd, a także szaleństwo z miłości. Jeśli zginie dziecko, to znaczy, że porwał je dżinn. Dżinny rodzaju żeńskiego są szczególnie niebezpieczne, nie należy usiłować uwolnić człowieka od takiego dżinna, bo ten raczej go zabije, niż porzuci. W starej arabskiej tradycji popularne były opowiadania o dżinnie ghul (wampirzyca): idzie ona za ludźmi w stepie i mami ich. Jest to jednak nocny stwór i jutrzenka go odpędza. Istnieją również dżinny rodzaju męskiego. Czasami dołączają do karawan i jadą razem z ludźmi.

Podział klasowy dżinnów

Dżiny tak samo jak aniołowie dzielą się na klasy lub rodzaje. Istnieją trzy główne grupy dżinów:
– dżinny cały czas latające w powietrzu – bardzo często podsłuchują aniołów w niebie, a potem roznoszą po świecie wiadomości o przyszłości,
– dżinny żyjące na ziemi jako węże lub psy,
– dżinny mieszkające w jednym miejscu i cały czas znajdujące się w pobliżu – towarzyszą każdemu człowiekowi od urodzenia do śmierci i cały czas starają się sprawić by człowiek źle postępował.

Ochrona przed dżinnami

Arabowie w czasach przed islamem uważali, że każdy poeta ma swojego dżinna, od którego zależy wielkość jego talentu. Wierzono, że dżiny podpowiadają słowa poetom. Opanowują bowiem ich umysł i mówią słowa poezji. Niektórzy poeci muzułmańscy mieli nawet swoje własne dżinny na usługach. Według hadisów, każdy człowiek ma towarzysza dżina (zwanego po arabsku karin), który namawia go do grzechu. Jedynie karin Mahometa był dobrą istotą. Ochronę przed złymi demonami miało dawać żelazo lub pierścienie ze złota i stali. Pomagają także amulety z wilczych kłów i wersetów z Koranu, które wypisano zielonym lub czerwonym atramentem. Staroarabskie praktyki magiczne (sihr) wymagały między innymi nawiązanie kontaktów ze światem zmarłych oraz ze światem dżinnów. Dzięki nim leczono i wróżono. W czasach islamu większości tych praktyk zakazano. Muzułmanie wierzą, że złe dżiny mogą czasami opętać człowieka, podobnie jak chrześcijańskie demony.

Dżinny chrześcijańskie? A i owszem!

Dżinny obecne są nie tylko w islamie i arabskich legendach przedislamskich. Wspomina o nich także Biblia (jedno z rodziców królowej Saby było dżinem). Aniołowie są tworem muzułmańskiej tradycji, natomiast opowiadania o dżinnach istniały jeszcze w czasach przedkoranicznych. Dżinny są odpowiednikami chrześcijańskich demonów, które cały czas starają się naprowadzić człowieka na złe działania. Ogólnie istnieje duże podobieństwo między muzułmańskimi i chrześcijańskimi opowiadaniami o istotach nadprzyrodzonych. Jednakże w tradycji muzułmańskiej istnieje dużo więcej rodzajów i form stworzenia i istnienia aniołów, demonów i innych istot nadprzyrodzonych. Wiara w anioły i dżiny jest bardzo ważną częścią wierzeń muzułmańskich i ma bogatą tradycję i historię. Aniołowie i szatany odgrywają znaczącą rolę w życiu człowieka i towarzyszą mu przez cały czas jego bycia na ziemi. Mity i legendy o istotach nadprzyrodzonych pokazują bogactwo tradycji i kultury, a także w pewnym stopniu są wskaźnikiem rozwoju społeczeństwa.

Marta El Marakchi

Tagi: chrześcijaństwo, dżinny, islam