Losar. Tybetański Nowy Rok 2148
Losar (pierwsze trzy dni pierwszego miesiąca księżycowego) to najważniejsze święto w Tybecie. Jest to tybetański Nowy Rok. Losar obchodzone jest w lutym i trwa trzy dni. Pierwszy dzień powinien być poświęcony rodzinie. Drugi i trzeci to natomiast okazja do spotkania z dalszymi krewnymi i przyjaciółmi.
Wykonywane są czynności przywodzące na myśl oczyszczenie, odnowienie, oczekiwanie na nowe. Ludzie zakładają nowe ubrania, przygotowują specjalne potrawy, bielą budynki, tańczą i ucztują. Mnisi przyozdabiają klasztory i prowadzą religijne rytuały, przywołują opiekuńcze bóstwa. Odbywają są wówczas uwielbiane przez turystów festiwale Mönlam, pełne religijnych występów. Tradycję festiwali Mönlam, którą zainicjował założyciel gelug Congkhapa w roku 1409, obecnie przestrzegają również pozostałe tradycje buddyzmu tybetańskiego.
Daty świąt buddyjskich są związane z kalendarzem księżycowym. Nowy Rok w buddyzmie jest obchodzony w różnych terminach w różnych rejonach świata.
W buddyzmie tybetańskim (forma buddyzmu mahajany) Nowy Rok (Losar) przypada na nów księżyca następujący po wejściu słońca w konstelację Barana, między końcem stycznia a początkiem marca. Dla wyznawców buddyzmu mahajana to moment oczyszczenia z grzechów minionego roku, a także okazja dla tradycyjnego ucztowania.
Kalendarz tybetański jest kalendarzem księżycowo-słonecznym, czyli rok tybetański składa się z 12 lub 13 miesięcy księżycowych, mających swój początek i koniec w nowiu księżyca. Trzynasty miesiąc dodawany jest raz na 3 lata, tak że średnia roczna kalendarza tybetańskiego jest równa rokowi słonecznemu. Do każdego roku przypisane jest zwierzę i element oraz aspekt męski lub żeński, następujące kolejno po sobie, tak wiec przykładowo po roku męskiego Ziemnego Smoka następuje rok żeńskiego Ziemnego Węża. Zwierzęta powtarzają się w cyklach 60 letnich, począwszy od żeńskiego Ognistego Zająca. Cykle te są ponumerowane. Pierwszy cykl rozpoczął się w 1027 r.
W krajach, w których dominującym wyznaniem jest drugi pod względem znaczenia buddyzm therawady („nauki starszych”, zwany też buddyzmem hinajana – „małego wozu” lub południowym), tj. w Tajlandii, Myanmarze (Birmie), Sri Lance, Laosie, Kambodży, tradycyjne jego świętowanie rozpoczynało się wraz z pierwszą kwietniową pełnią księżyca, współcześnie ma najczęściej stałą datę – rozpoczyna się 13 kwietnia (według narodowych wersji kalendarza gregoriańskiego) i trwa zwykle przez trzy dni (np. Songkran, tajski Nowy Rok).
W krajach Azji Południowo-Wschodniej o dominacji buddyzmu do dziś używa się, głównie dla celów obrzędowo-religijnych, systemu liczenia lat według tzw. ery buddyjskiej. Jej początek wyznacza przyjmowany przez tradycję rok śmierci Buddy (Siddharthy Gautamy), tj. rok 544 p.n.e. (według „historycznych” ustaleń miało to miejsce około 480 roku p.n.e.). Tak więc np. rok 2010 n.e. był rokiem 2554 według ery buddyjskiej.
Świętując dziś Losar nie zapomnijmy o solidarności z Tybetańczykami. Od chińskiej inwazji na Tybet w 1950 roku ponad 1.2 miliona Tybetańczyków (piąta część narodu) zginęło z głodu, tortur w więzieniu bądź egzekucji. Free Tibet!!!
Tagi: buddyzm, święta buddyjskie, Tybet
