Diwali. Indyjskie święto świateł
Co roku na przełomie października i listopada w Indiach odbywa się Diwali (lub Dipawali, w Nepalu nazywane również Tihar czy Swanti). To najważniejsze hinduistyczne święto. Jest to święto ruchome, trwające pięć dni. Obchodzi się je w ciemnej połowie miesiąca aświna. Jego historia mówi o zwycięstwie dobra nad złem. W tym czasie wyznawcy proszą o powodzenie w życiu.
Najważniejsza z wielu tradycji tego święta wywodzi się z Ramajany – eposu o boskim królu Ramie, będącym wcieleniem boga Wisznu. Żył on kiedyś na wygnaniu z piękną Sitą, utożsamianą z boginią Lakszmi. W czasie jego nieobecności władca demonów, Rawana, porwał Sitę. Po wielu perypetiach i przy pomocy boga małp, Hanumana, udało się w końcu oswobodzić Sitę. Kiedy książę powraca z rodziną do swego królestwa w Ajodhji, lud oświetla mu drogę lampkami. W myśl tej historii Diwali jest świętem nowego początku, nadejścia hinduskiego Nowego Roku, zwycięstwa dobra nad złem i światła nad ciemnością.
Jest to jedno z najważniejszych tradycyjnych świąt obchodzonych w całych Indiach. Stanowi okazję do spotkania w gronie rodziny i przyjaciół, których obdarowuje się słodyczami. Sanskryckie słowo dipawali oznacza rząd lamp i odnosi się do glinianych lampek oliwnych, które są zapalane przed każdym domem na powitanie Lakszmi, bogini szczęścia i dobrobytu. Lampki zwane diwa symbolizują zwycięstwo światła nad ciemnością, dobra nad złem. Innym symbolem tego święta są tzw. rangoli – geometryczne wzory, wykonane z ryżu, kolorowego proszku i piasku, w kształcie kwiatów, gałązek czy promieni. Dominują znaki Om i wyobrażenia Ganeśi – boga z głową słonia, najbardziej fetowanego bóstwa religii hinduistycznej. Oprawę święta wzbogacają sztuczne ognie i dekoracje kwiatowe. Diwali jest obchodzone z rozmachem, towarzyszą mu liczne imprezy kulturalne.
Najhuczniejsze obchody mają miejsce w Waranasi (znanym również jako Benares lub Miasto Świateł), jednym z najstarszych miast świata i głównym ośrodku pielgrzymkowym wyznawców hinduizmu. Hindusi wierzą, że mogą tu dostąpić mokszy, czyli wyzwolenia z kręgu samsary, zmuszającego duszę do przyjmowania kolejnych wcieleń. To tutaj odbywają się słynne kąpiele rytualne w wodach Gangesu. Kulminacja Diwali przypada na trzeci dzień obchodów. Fasady domów pokrywają się girlandami lampek lub aksamitek. Na schodach i chodnikach od samego rana ustawiane są rzędy małych lampek. Z nadejściem zmierzchu na ciemnych wodach Gangesu unoszą się już setki płomyków. Po północy tłum powoli się rozchodzi, ale pierwsi pielgrzymi pojawiają się na brzegu rzeki długo przed świtem, by przygotować się do rytualnej kąpieli…
Happy Diwali!
Tagi: hinduizm, Indie, święta hinduskie, święta ruchome
