Dom pająka. Bowles w labiryntach marokańskiej mediny
Paul Bowles umieścił akcję swej powieści „Dom pająka” w Maroku, w ważnym dla tego kraju momencie historycznym. Bohaterami książki są amerykański pisarz, były komunista, z niepokojem obserwujący rozwój nacjonalistycznego zrywu przeciwko Francuzom, równie zagubiony 15-letni arabski chłopiec, wychowany w duchu ortodoksyjnego islamu, oraz amerykańska rozwódka, wyznająca liberalne zasady. Cała trójka zostaje wciągnięta w wir politycznych zamieszek i społecznego niepokoju w Fezie w roku 1954.
Bowles z charakterystyczną przenikliwością pisze o kulturowej przepaści, która może doprowadzić do wielu ludzkich tragedii. Jego elegancka, a zarazem brutalnie szczera proza do dziś brzmi niezwykle aktualnie, zwłaszcza w kontekście wydarzeń na Bliskim Wschodzie. „Dom pająka”, wydany w 1955 roku, ukazuje się w Polsce po raz pierwszy, ze wstępem Francine Prose.
Na pierwszy rzut oka prolog „Domu pająka” wydaje się żywcem wyjęty z „Baśni tysiąca i jednej nocy”: cudzoziemiec, Amerykanin John Stenham, wraca nocą do hotelu przez labirynt uliczek starego miasta, podążając za Berberem w jelabie. […] Sytuacja, która w przypadku innych pisarzy mogłaby stać się punktem wyjścia do snucia fabuły pełnej przygód i egzotyki, dla Bowlesa jest okazją do wglądu w psychikę oczarowanego, próżnego emigranta. A gdy dodamy, że Stenham to pisarz, zacznie on bardzo przypominać nam autora. Sam Bowles zadurzył się bowiem w Maroku, osiadł tam i zrobił karierę, opisując – przede wszystkim w swych powieściach – kulturę tego kraju. Jednym z głównych bohaterów „Domu pająka” jest Marokańczyk, co pozwala nam wejrzeć w umysł ‚Innego’ – i przede wszystkim ten fakt sprawia, że ta powieść jest tak różna od „Pod osłoną nieba”, arcydzieła Bowlesa. (The Washington Post)
Dzięki atmosferze złowrogiego napięcia, scenom ucieczek i pogoni w dzielnicy arabskiej, opisom nacjonalistycznych spisków i działań francuskiej policji „Dom pająka” czyta się momentami jak pierwszorzędny thriller polityczny. […] Bowlesowi niewątpliwie udało się tchnąć życie w pełną napięcia rzeczywistość Fezu. (The New York Times)
Paul Bowles urodził się w 1910 roku w Nowym Jorku, w dzielnicy Queens. Już jako nastolatek, nie mówiąc nikomu o swoich planach, wyruszył w podróż do Paryża. W 1931 roku wraz z ówczesnym nauczycielem muzyki, Aaronem Coplandem, po raz pierwszy odwiedził Maroko. Początkowo był znany jako kompozytor – stworzył muzykę między innymi do kilku sztuk Tennessee Williamsa. W 1938 roku ożenił się z pisarką Jane Auer. Po wojnie para osiedliła się w Tangerze (mimo że oboje utrzymywali głównie homoseksualne relacje, byli oddanymi przyjaciółmi). Od tego czasu Bowles skupił się przede wszystkim na pisaniu. Pod osłoną nieba – powieść zainspirowana jego podróżami przez Saharę – w 1950 roku dostała się na listę bestsellerów New York Timesa, po latach została przeniesiona na wielki ekran przez Bernarda Bertolucciego. W kolejnych latach powstały jeszcze trzy powieści, niezliczone opowiadania i przekłady, w szczególności utworów Mohammeda Mrabeta, a także zebrane w tym tomie artykuły podróżnicze. Paul Bowles zmarł w Tangerze w 1999 roku.
[buybox-widget category=”book” ean=”9788379435005″]
Tagi: książka, Maroko, Paul Bowles
