MULTI CULTI CLUB

Dobrze zacząć naukę jak najwcześniej. Najlepiej od samego początku. Dobrze by było, żeby nie później niż w drugim czy trzecim roku życia dziecka. Jeśli przegapiliście ten moment nie martwcie się jednak. Nigdy nie jest za późno…

Oto kilka wskazówek, jak POMÓC dziecku przyswoić język bądź więcej języków. Celowo posłużyłam się terminem pomóc, gdyż efekt tylko w 50 proc. zależy od zaangażowania rodziców w proces uczenia. Drugie 50 proc. to uwarunkowania genetyczne. Nie ulegajmy również złudzeniu, że to my uczymy nasze dziecko języka. Ono uczy się samo. Samo łamie tajemniczy „kod językowy”, którym posługują się dorośli. My dostarczamy mu jedynie niezbędny do rozwoju materiał dydaktyczny – słowa oraz zdania. I do tego głównie ogranicza się nasza rola – zapewnić dziecku ten materiał. Jak to zrobić?

1. Gadaj, gadaj i jeszcze raz gadaj – Język nie spłynie na dziecko sam, jak manna z nieba. Tylko czas poświęcony na rozmowy z dzieckiem przyniesie efekty. Do dziecka trzeba mówić. I to całkiem sporo. Może efektów nie zauważysz tego samego dnia, ani za tydzień, ani za miesiąc… za to mogą się ujawnić nawet po sześciu latach! Aby poznać język, dzieci potrzebują więcej kontaktu z nim niż tylko kilka godzin tygodniowo.
2. Ale nie zagaduj na śmierć! Również słuchaj! – Rodzice, którzy mówią zbyt dużo nie dają możliwości wypowiedzenia się dziecku. Rodzice, którzy mówią zbyt mało nie stymulują dzieci do zabierania głosu. Warto poszukać złotego środka. Stosuj częściej pytania otwarte. To zachęci maluchy do dłuższych odpowiedzi.
3. Ważna jest również interakcja. Niech to nie będzie gadanie w próżnię! – Musisz zwracać się bezpośrednio do dziecka. Rozmowy dorosłych oraz inne przypadkowo zasłyszane dialogi na tak wczesnym etapie rozwoju nie mają żadnego znaczenia (zyskają je dopiero później). Liczą się tylko słowa wypowiedziane wprost do dziecka.
   
4. Wyłącz telewizor! – Telewizor gadający w tle redukuje interakcję pomiędzy rodzicami a dzieckiem o 20 proc. Oglądany ze skupieniem też na wiele się nie zda. Dzieci w nauce mówienia nie korzystają z telewizora w ogóle (stwierdzili naukowcy, a nie ja!). U dzieci poniżej drugiego roku życia telewizja pozostaje zupełnie nieistotna dla przyswajania przez nie nowego słownictwa (dopiero u starszych dzieci można zauważyć pewien wpływ). Nawet jeśli opanuje ono kilka nowych słów, gramatyka wciąż pozostanie zaburzona.
5. Czytaj dziecku książeczki – Interakcji z żywym człowiekiem nie zastąpi ani telewizor, ani radio, ani nawet „mówiące książki”, które czytają się same. Tempa filmu czy nagrania nie da się dopasować do tempa, w jakim dziecko je odbiera. Czytając możemy bardziej stymulować uwagę dziecka – wtrącać komentarze wyjaśniające trudniejsze wątki, pytać co zdaniem dziecka może wydarzyć się dalej, co czują opisani bohaterowie itp.
   
6. Chwal każdy postęp! – Dzieci chwalone we wczesnych latach rozwoju osiągają nawet siedmiokrotnie lepsze wyniki niż dzieci karcone. Wczesne doświadczenia Twojego dziecka ujawnią się wiele lat później!Dlatego wzmacniaj pozytywny przekaz, bardziej zachęcaj niż zakazuj. Powiedz: Lubię, jak tak ładnie jesz zamiast Siedź i się nie wierć!
7. Nie poprawiaj, tylko przeredagowuj – Nie krytykuj więc, nie przerywaj w połowie zdania, nie poprawiaj. Zamiast poprawiania, którego przecież nikt nie lubi, przeredagowuj wypowiedzi dziecka. Przykładowo, kiedy dziecko powie: Kopaj piłka! powiedz: Brawo! Dobrze! Kopnij piłkę! zamiast moralizatorskiego: Nie mówi się „kopaj” tylko „kop”… Kieruj konwersację o jedną wymianę naprzód, jednocześnie przygotowując grunt pod kolejną wypowiedź dziecka. Wzbogacaj kwestie wypowiadane przez dziecko i zachęcaj do rozwijania Twoich wypowiedzi. Przykładowo, kiedy dziecko powie: Klocek odpowiedz: Skąd ten klocek tutaj? Ktoś zostawił klocek. Ale ładny ten klocek! Pobawimy się klockami?
   
8. Traktuj dziecko jak partnera w rozmowie – Okaż dziecku, że jego przemyślenia są dla Ciebie ważne i interesujące. Nie ignoruj jego prób powiedzenia czegoś. Zwracaj uwagę na to, co zainteresowało dziecko i inicjuj rozmowę na ten temat.
9. Ucz przez zabawę – Tutaj najlepiej sprawdzają się piosenki dla dzieci (śpiewane przez rodziców, nie z płyty CD!), gdyż są rymowane i wprowadzają element ruchowy (taniec, pokazywanie, naśladowanie) np. Stary niedźwiedź mocno śpi, Idzie rak nieborak, Sroczka kaszkę ważyła, My jesteśmy krasnoludki…
10. Nigdy nie wyśmiewaj dziecięcych prób mówienia!

Przedstawione w tekście zasady sprawdzają się równie dobrze w nauczaniu metodą BFLA (równoczesna nauka dwóch lub więcej języków), jak i w przyswajaniu języka pierwszego metodą SLA (nauczanie kolejnych języków rozpoczynamy dopiero wówczas, kiedy język pierwszy mamy już opanowany).

dr Marta El Marakchi

Tagi: dzieci dwujęzyczne, dzieci wielojęzyczne, języki obce, wielojęzyczność