Wschodnia Anglia śladami wiatraków. Fens i Broads

Dzięki płaskim i otwartym przestrzeniom oraz wiejącym znad Morza Północnego wiatrom, wiatraki były źródłem taniej energii dla wschodniej Anglii. Niektóre służyły do osuszania bagien, inne mełły zboże (jak wiatrak w Saxtead Green). Dziś są już tylko ozdobą krajobrazu. Nie zachowało się ich zbyt wiele, gdyż były wznoszone na bagnistych torfowiskach, a nie na trwałych fundamentach. Jednak część z nich odrestaurowano i działają do dziś, szczególnie te na terenach Broads.
Tereny te to świetna propozycja dla miłośników przyrody i pięknych krajobrazów. Na północy, w okolicy Norfolk znajduje się rezerwat ptaków i kolonie fok. Północne wybrzeże obfituje w piaszczyste plaże i kolorowe klify. Nieco bardziej w głębi lądu spotkamy pola lawendowe, które najpiękniej wyglądają w lipcu i sierpniu. Niemal cały region sprzyja miłośnikom sportów wodnych. Przejażdżki łódką można urządzać zarówno w Cambridge, na rzece Cam, jak i w rejonie Norfolk. Nie inaczej jest w okolicach The Broads, czyli systemu kanałów i jezior, które latem zapełniają się miłośnikami żaglówek i motorówek. W regionie Cambridge nie brak także zabytków. Są to przede wszystkim miasta: Cambridge, Peterborough, Norwich, Colchester czy Swaffham, a także liczne pałace i rezydencje, jak Blickling Hall czy Sandringham. Okolice obfitują także w wiatraki.

Obszar ten zamieszkany był i wykorzystywany rolniczo już w czasach rzymskich, lecz wraz z wycofaniem się Rzymian z Brytanii i nastaniem czasów anglosaskich praktycznie opustoszał. W średniowieczu na niewielką skalę rozpoczęto próby zasiedlenia terenu The Fens, jednak dopiero w połowie XVII wieku, za sprawą holenderskiego inżyniera Corneliusa Vermuydena, zaczęto osuszanie okolicznych mokradeł na potrzeby rolnictwa. Początkowo wykorzystywano do tego celu kanały, odprowadzające nadmiar wody z pól. W drugiej połowie XVII wieku powstały pierwsze pompy napędzane wiatrakami. Przedstawimy tutaj tylko kilka z nich.
Herringfleet Smock Mill w pobliżu Lowestoft – ośmioboczny, trzykondygnacyjny wiatrak typu holenderskiego z czapką w kształcie łodzi. Młyn jest otwarty podczas National Mills Day (w drugą niedzielę maja) oraz okazjonalnie w lecie i na jesieni. Herringfleet wiatrak pojawia się w krótkim filmie „And now they rest” z 1938 roku.
Siedmiokondygnacyjny wiatrak Berney Arms jest najwyższy na obszarze Broads (21,5 m). Nie dojedziemy do niego autem, ale możemy się tam dostać łodzią lub pieszo. Wiatrak został zbudowany w 1865 roku do produkcji cementu, a w 1883 roku został przekształcony do funkcji odwadniania.

Wiatrak w Cley góruje nad bagnistym terenem Cley Marshes, który w w 1926 roku został pierwszym rezerwatem przyrody oraz ptactwa w Wielkiej Brytanii.

Miłośnikom wiatraków polecamy spływ River Thurne – szlakiem dziewięciu młynów odwadniających typu holenderskiego, usytuowanych wzdłuż rzeki.
Wciąż nie udało się ustalić czy XIX-wieczny Randall”s Mill służył do mielenia zboża czy był raczej wykorzystywany do prac związanych z pobliską cementownią.
Brograve Mill (Waxham New Cut) pochodzi z początku XIX wieku. Trzykondygnacyjny, murowany, opuszczony ale zachował oryginalne elementy – śmigi i wewnętrzne mechanizmy.
Lepiej zachowany jest West Somerton Mill z 1900 roku. Mimo iż jego śmigi poddały się wiatrom i upływowi czasu, to jego wewnętrzne mechanizmy i turbiny wciąż są sprawne.
Czterokondygnacyjny Horsey Drainage Mill wciąż pompuje wodę do Horse Mere. Jest własnością National Trust. Pochodzi z połowy XIX wieku, ale od tamtej pory przeszedł dwie poważne modyfikacje. W 1943 został uderzony przez piorun i przestał działać. W 1987 ucierpiał ponownie, na skutek wichury. Został gruntownie odnowiony w 2004 roku.
Czterokondygnacyjny Highham Holmes Drainage Mill pochodzi z połowy XIX wieku i zachował większość swoich mechanizmów.
Czterokondygnacyjny Martham Level Drainage Mill został zbudowany w 1908 roku przez tego samego budowniczego, co postawił West Somerton Mill (Dan England).
High’s Drainage Mill, również czterokondygnacyjna wieża z cegły pochodzi z połowy XIX wieku.
Poniżej Potter Heigham czeka na nas kolejny wiatrak – Repp’s Drainage Mill.
W wiatraku Thurne Dyke Drainage mieści się ekspozycja poświęcona historii młynarstwa. Został on zbudowany w 1820 roku jako młyn dwukondygnacyjny, ale jedna trzecia kondygnacji została dobudowana w połowie XIX wieku.
St Benet’s Level Drainage Mill powstał pod koniec XVIII wieku, mimo to jego mechanizmy i turbiny wciąż są w bardzo dobrym stanie.
Udanej wyprawy!
Marta El Marakchi
Tagi: Anglia, UK, wiatraki, Wielka Brytania